Lễ hội chùa Bạch Hào - nét đẹp văn hóa tâm linh
Ngày nay, việc rước “long đình” được thay bằng rước “cỗ”. “Cỗ” là các mâm quả, được bày theo các tích khác nhau, tạo nên các thế vừa uy nghiêm, vừa đẹp mắt như: quần long tụ hội, hạc ngậm phong thư...
Từ sáng sớm ngày mồng 5 tháng Giêng, người dân trong làng đã sẵn sàng chung tay tham gia đám rước. Ngoài 5 cỗ của 5 thôn, người dân còn rước bài vị của 3 vị thành hoàng, cũng là 3 vị tướng đời Trần có công dẹp giặc, mở ấp, dựng làng và dạy dân Thanh Xá nghề tằm tơ thuở trước từ đình Đụn tới sân chùa. Sau đó, các nghi lễ khác của lễ hội như dâng hương, tế tổ... được thực hiện ngay tại chùa.
Lễ hội chùa Hào thu hút được nhiều khách thập phương đến dự, ngoài ý nghĩa tâm linh còn bởi sự phong phú của các trò chơi dân gian trong phần hội. Trong đó, hội bơi thuyền truyền thống mà người dân quen gọi là bơi chải là một nét đẹp văn hóa. Hội đua thuyền được tổ chức vào ngày mồng 6 tháng Giêng (ngày chính hội) kỷ niệm ngày vua Trần Nhân Tông trong lần kinh lý tại Hải Dương đã dừng lại thăm chùa.
Hội thi bơi chải thường gắn liền với phần thi bắt vịt và nấu cơm trên sông. Đây cũng là phần thi sôi nổi nhất. Khi vịt được tung xuống nước, các thành viên trên chải đua phải nhanh chóng nhảy xuống bắt vịt, trong khi đó các thành viên còn lại của đội bạn liên tục té nước, gây khó khăn. Sau phần thi bắt vịt, các đội chuẩn bị sẵn bó đóm và niêu cơm, vừa chèo, vừa nấu trong tiếng trống, tiếng cổ vũ reo hò của Nhân dân hai bên đường đua.
Ngoài các hoạt động thể thao, vào buổi tối mồng 5 tháng Giêng, lễ hội chùa Hào còn diễn ra các hoạt động văn nghệ. Những hoạt động trên đã làm nên nét văn hóa độc đáo cho lễ hội chùa Hào, để hội chùa thực sự là ngày hội mừng xuân của người dân Thanh Xá nói riêng và Thanh Hà nói chung khi bước vào năm mới.
Với những nét văn hóa truyền thống đó, ngày 08/6/2015, Lễ hội chùa Bạch Hào đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa cấp quốc gia./.
