Lễ hội cúng bến nước của người Ê Đê
Lễ nghi nông nghiệp độc đáo
Theo phong tục của người Ê Đê, trong những ngày tổ chức lễ cúng bến nước, không một ai trong buôn được đi rừng, đi rẫy, không được ra suối lấy nước hoặc tắm giặt.
Sáng hôm hành lễ, dân làng tập trung đầy đủ tại nhà chủ bến nước dàn chiêng đánh lên rộn rã náo nhiệt báo hiệu với thần linh và cộng đồng. Chủ bến nước là chủ đất, thầy cúng, 7 thanh niên trai khỏe mạnh múa khiên và 7 cô gái trong trang phục đẹp múa soang phục vụ cho việc cúng bến nước. Còn tất cả mọi người phải ở lại nhà không được ra bến nước.
Thầy cúng chọn chỗ đất bằng gần các máng nước đặt lễ vật rồi khấn cầu mong các Yàng hãy phù hộ cho buôn làng nguồn nước trong sạch, không bao giờ cạn, người người mạnh khỏe, mùa rẫy mới bắp lúa đầy kho, nhà nhà no đủ. Thầy cúng khấn xong liền hòa rượu vào tiết heo và vẩy vào các máng nước, vẩy xung quanh bến nước với lời mời các thần linh cùng uống rượu và giúp dân làng giữ nguồn nước. Tiếp đến thầy cúng lại đến máng nước khác, đặt lễ vật khấn tiếp. Cứ thế, thầy cúng cúng hết các máng nước ở bến nước.
Tiếp đến thầy cúng cùng mọi người đi đến gốc cây thiêng liêng lớn nhất mọc sát đường lên xuống bến nước, đặt lễ vật cúng thần cây. Thầy cúng nhờ thần cây coi giữ bến nước đuổi thần ác đi, gọi thần lành về cho buôn làng có đủ nước sạch dùng quanh năm
Gắn với nghi lễ tâm linh cư trú
Về sân nhà chủ bến nước lúc này cộng đồng cư dân đã đến dự lễ. Thầy cúng đặt lễ vật cúng thần đất. Cầu thần giúp cho buôn làng được bình yên, không có bệnh tật, không có kẻ xấu vào phá buôn, đuổi hết cái ác đi xa, đưa cái tốt lành về cho dân làng, cho mùa rẫy tới mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cái no, cái đủ đến với mọi nhà.
Thầy cúng cùng mọi người bước lên sàn nhà làm lễ cúng thần bến nước, thần đất, thần lúa và cúng linh hồn tổ tiên ông bà mời các vị thần về uống rượu, ăn thịt heo và phù hộ cho cộng đồng buôn làng hết thảy đều mạnh khỏe, mưa thuận gió hòa, rẫy nương tươi tốt.
Tiếp đến thầy cúng làm lễ cúng sức khỏe chủ bến nước và các thành viên trong gia đình cầu cho chủ bến nước và mọi người trong gia đình có sức khỏe như con trâu đực để làm ra bắp lúa đầy kho, trâu bò heo gà đầy sân chật bãi. Sau lễ cúng dàn chiêng rộn rã náo nhiệt mọi người cùng ăn uống vui vẻ cho đến tận khuya.
Sáng hôm sau, mọi người dân trong buôn lại tụ tập đông đủ tại nhà chủ bến nước để làm lễ cúng thần cổng buôn.
Sau khi cúng cổng buôn xong, tất cả mọi người kéo nhau về nhà chủ bến nước. Tại đây thầy cúng làm lễ cúng tổ tiên, ông bà. Sau đó mọi người cùng vui vẻ uống rượu, ăn thịt heo nướng cho đến tận khuya. Trước khi tiễn mọi người ra về, chủ bến nước sai con cháu trao cho những người đến dự lễ mỗi người một nắm xôi, một miếng thịt heo để tỏ lòng cảm ơn bà con đã đến giúp việc trong mấy ngày lễ./.
