Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Hà Văn Siêu cho biết giai đoạn 2015-2018, khách du lịch quốc tế đến Việt Nam tăng trưởng đột phá, từ 7,9 triệu lượt năm 2015 lên 15,5 triệu lượt năm 2018, tăng 1,95 lần, đạt tốc độ tăng trưởng trung bình 25%/năm. Đây là tốc độ tăng trưởng cao hàng đầu thế giới theo đánh giá hàng năm của Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), cao hơn hẳn so với mức tăng trung bình 5,8%/năm trên phạm vi toàn cầu và 6,1% đối với khu vực châu Á và Thái Bình Dương trong cùng giai đoạn 2015-2018. Đây cũng là giai đoạn tăng trưởng cao kỷ lục trong lịch sử phát triển du lịch Việt Nam.

Tuy nhiên, trong 7 tháng đầu năm 2019, du lịch Việt Nam đón gần 9,8 triệu lượt khách du lịch quốc tế đến, chỉ tăng 7,9% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ tăng trưởng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đã có dấu hiệu chậm lại. Cùng kỳ năm 2018, tốc độ tăng trưởng khách quốc tế đạt 25,4% so với năm 2017. Nguyên nhân chủ yếu do thị trường khách Trung Quốc giảm theo xu thế chung trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đang khó khăn hơn. Khách Trung Quốc đến các nước Thái Lan, Mỹ, Úc và nhiều điểm đến khác cũng đang có xu hướng giảm.

Vấn đề đặt ra là cần có hành động gì để tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, tăng cường thu hút khách du lịch quốc tế đến Việt Nam trong thời gian tới.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện yêu cầu toàn ngành Du lịch tập trung cao nhất để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn đang cản trở tăng trưởng và đưa ra những hành động cụ thể để thu hút khách quốc tế đến Việt Nam. Để hoàn thành chỉ tiêu Chính phủ giao, ngành Du lịch phải đặt mục tiêu phấn đấu từ nay đến cuối năm 2019, trung bình mỗi tháng thu hút được ít nhất 1,5 triệu lượt khách quốc tế. Các cơ quan chức năng, địa phương, doanh nghiệp lữ hành, hãng hàng không cần tích cực đổi mới, sáng tạo, linh động và có lộ trình, kế hoạch cụ thể cho những tháng cuối năm 2019.

Bộ trưởng đề nghị các địa phương trọng điểm về du lịch như Hà Nội, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Khánh Hòa… cần tìm giải pháp tăng khách du lịch quốc tế, trong đó tập trung các giải pháp trước mắt như đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá du lịch, ký kết hợp tác, giải quyết các tồn tại vướng mắc để duy trì được lượng khách đến từ các thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản cũng như các các thị trường châu Âu.

Bộ trưởng nhấn mạnh, cần tập trung tìm ra những giải pháp cụ thể để thúc đẩy tăng trưởng 5 tháng cuối năm 2019, coi đó là mục tiêu mấu chốt của ngành Du lịch để tạo đà cho cả những năm tiếp theo. Bộ trưởng cũng cho rằng so với những điểm đến phát triển khác, lượng khách quốc tế đến Việt Nam còn chưa cao, còn nhiều dư địa để khai thác các thị trường có tiềm năng tăng trưởng tốt như Hàn Quốc, Nhật Bản… Cần tiếp tục nâng cao cả về số lượng và chất lượng khách quốc tế đến Việt Nam.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lê Trung Chinh cho rằng để tiếp tục đà tăng trưởng khách du lịch đến với Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng, cần có những cố gắng, nỗ lực hơn nữa trong công tác xúc tiến, quảng bá sản phẩm du lịch của chính mình; đồng thời tăng cường liên kết trong thu hút khách du lịch, nhất là khách quốc tế. Hiện Đà Nẵng đã xác định du lịch là mũi nhọn trong phát triển kinh tế, vì vậy thành phố đang hướng đến phát triển du lịch theo hướng thân thiện với môi trường, du lịch xanh và tăng trưởng bền vững.

Nhận định về nguồn nhân lực du lịch, Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa Trần Việt Trung nêu thực trạng: Vấn đề đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực du lịch hiện nay rất cấp bách khi nguồn cung chưa đáp ứng được yêu cầu. Trong khi đó, chính sách visa cần linh hoạt hơn và cần nhanh chóng xây dựng hình thức thanh toán bằng công nghệ số thay cho tiền mặt.

Theo ông Lê Minh Tân, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh, trình độ và năng lực của nhân lực phục vụ du lịch là yếu tố quyết định chất lượng của sản phẩm du lịch. Sự khác biệt về chất lượng dịch vụ giữa các quốc gia, các doanh nghiệp chính là chất lượng lao động và phương thức phục vụ. Sự thiếu và yếu của lao động hiện nay là bài toán nan giải đối với ngành Du lịch, vì vậy cần tăng cường số lượng, chất lượng lao động trong ngành bằng cách đưa vào đào tạo bài bản ngay từ bậc học phổ thông, mở các lớp đào tạo nghiệp vụ miễn phí….

Đồng quan điểm về vấn đề nguồn nhân lực, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Công ty du lịch Vietravel thẳng thắn nhận định, nguồn nhân lực hiện nay còn yếu về kỹ năng, ngoại ngữ và trình độ, mà cốt lõi là vấn đề đào tạo. Công tác đào tạo hiện nay chủ yếu đáp ứng nhanh nhu cầu thị trường mà chưa theo quy chuẩn chung của tiêu chuẩn nghề du lịch đã được ban hành. Bên cạnh đó, các chương trình đào tạo chưa sát với thực tế, còn nặng về lý thuyết, thiếu kỹ năng thực hành, đặc biệt là yếu ngoại ngữ.

Với mục tiêu hiến kế và đề ra các giải pháp hành động cụ thể để thúc đẩy tăng trưởng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam trong những tháng cuối năm 2019, hội nghị đã nhận được nhiều ý kiến, nhiều tham luận của các Sở Du lịch, Sở VHTTDL, các hãng hàng không, các tập đoàn, các Văn phòng đại diện du lịch nước ngoài tại Việt Nam về các giải pháp để thực hiện hiệu quả công tác thu hút khách, đa dạng hóa thị trường khách du lịch quốc tế và khẳng định sự cần thiết phải chung tay của các ngành, của các doanh nghiệp, chia sẻ những kinh nghiệm thu hút khách du lịch, cụ thể hóa công tác xúc tiến, quảng bá du lịch, đẩy nhanh đề án ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch, cơ cấu lại thị trường khách du lịch, mở rộng các đường bay mới đi châu Âu, Mỹ, Ấn Độ.

Tại Hội nghị đã nhận được 22 ý kiến của các doanh nghiệp lữ hành, các nhà đầu tư cơ sở lưu trú, khu vui chơi giải trí hiến kế về những giải pháp về thị trường mới cũng như những đề xuất gợi mở để thu hút khách du lịch từ những địa bàn trọng điểm.

Phát biểu kết luận tại Hội nghị, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh đánh giá cao đề xuất của các địa phương đối với việc xây dựng chương trình xúc tiến quảng bá chung tại các thị trường trọng điểm; cụ thể hóa chiến lược xúc tiến quảng bá du lịch với sự tham gia của các tỉnh, thành phố, các doanh nghiệp; bổ sung thêm nhiệm vụ xúc tiến, quảng bá du lịch cho các cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam tại nước ngoài... Cùng với đó, đẩy nhanh các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong du lịch, thanh toán bằng ví điện tử, cơ cấu lại thị trường khách du lịch, đảm bảo an ninh, an toàn…

Bên cạnh đó, Tổng cục trưởng cũng đánh giá cao các ý kiến trong phần trình bày của các hãng hàng không trong việc tiếp tục mở rộng mạng đường bay đi châu Âu, Mỹ, Ấn Độ; mở các đường bay trực tiếp kết nối các điểm du lịch Việt Nam với các thị trường hiện tại (Đông Bắc Á, Đông Nam Á); mở rộng đường bay đến một số thành phố thứ cấp tại Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc; ký kết hợp tác mới với các đối tác tại các thị trường Úc, Ấn Độ, châu Âu, Mỹ. Đồng thời cũng ủng hộ những ý tưởng mà Hội đồng Tư vấn du lịch (TAB) sẽ thực hiện từ nay đến năm 2020 là mở các Văn phòng xúc tiến du lịch Visit Vietnam tại Anh, Úc. Tổng cục trưởng cũng cho rằng đẩy mạnh marketing “bản địa hóa” đang là hướng đi đúng và là xu thế quốc tế trong việc quảng bá hình ảnh du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa bản địa.

Tổng cục trưởng nhấn mạnh một số giải pháp thiết thực để thu hút khách du lịch quốc tế đến Việt Nam nhằm đạt mục tiêu trong năm 2019, trong đó tập trung vào: (1) Khối cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương cùng các doanh nghiệp hàng không, trung tâm mua sắm, khu vui chơi giải trí, cơ sở lưu trú, hãng lữ hành… chủ động đưa ra các chương trình kích cầu và các gói sản phẩm dịch vụ thu hút khách du lịch quốc tế đến Việt Nam (2) Tập trung phát triển các sản phẩm chủ lực và sản phẩm mới và chung tay xây dựng các chương trình quảng bá xúc tiến chung để đẩy mạnh công tác xúc tiến quảng bá thu hút khách (3) Các hãng hàng không tiếp tục mở thêm các đường bay mới tới các thị trường trọng điểm (4) Cải thiện hình ảnh điểm đến, nâng cao chất lượng dịch vụ, đặc biệt là quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó còn một số vấn đề mang tính chất lâu dài, như tổ chức hội chợ du lịch quốc tế mang tầm quốc gia, có thể tổ chức luân phiên tại 3 miền Bắc, Trung, Nam. Các địa phương có thể chủ động phối hợp, chung tay tổ chức các hội chợ quảng bá xúc tiến để tạo hiệu quả lan tỏa sâu rộng hơn. Một số vấn đề liên quan đến visa, hộ chiếu thông hành, du lịch caravan tay lái nghịch, thuế thu nhập doanh nghiệp, lao động du lịch cũng là những vấn đề lâu dài, ngành Du lịch sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các cấp có thẩm quyền.

Thực hiện: Nguyên Thu, Khánh Luân