Độc đáo Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn

Ngay từ chiều mồng 5 Tết, những hồi trống rộn rã vang rền và hàng vạn người dân đi theo tham dự lễ rước chân nhang thờ vua Lê Đại Hành từ đền Lăng, xã Liêm Cần, huyện Thanh Liêm về chùa Đọi Sơn. Tiếp đó sáng mồng 6 là lễ rước nước từ giếng làng lên chùa Đọi. Đây là một nghi thức tâm linh rất đặc sắc, thể hiện niềm mong ước một năm cho mưa thuận gió hoà của người nông dân.
 
Niềm vui mừng được đón lễ hội phục dựng một huyền tích đã thất truyền hàng trăm năm nay hiện hữu trên gương mặt của những người dân nơi đây.
 
Bà Trần Thị Hồng, Thôn Đọi Tín, xã Đọi Sơn, 85 tuổi cùng với ba người bạn già cũng ở độ “thất thập cổ lai hy” đã đi xem hội từ sáng sớm. Bà vừa bỏm bẻm nhai trầu vừa nói: “Ngày trước, khi bà còn bé, các cụ kể rằng ở thửa ruộng kia vua Lê Đại Hành đi cày được hũ vàng hũ bạc. Đó là ông vua đầu tiên tổ chức lễ Tịch Điền khuyến khích người nông dân yêu đồng ruộng, chăm cấy cày. Bao năm trôi qua rồi nhưng cái gì là văn hoá của làng quê thì không bao giờ thất truyền cháu ạ”.
 
Bà Bùi Thị Thanh, 80 tuổi, vận chiếc áo dài lững thững lại gần góp vui: Tôi lấy chồng làng bên nên phải đi bộ 3 cây số về đây xem hội làng. Cả đời mới có một lần được dự lễ hội này nên vui và hào hứng lắm, quên cả mệt. Tối nay ngủ lại nhà bà dì để mai còn ra xem hội sớm, không thì mất chỗ chứ chả chơi đâu”. Các bà cùng cười vang rồi chỉ mấy con trâu trước mặt vẻ hài lòng với lớp trẻ hôm nay vẫn giữ được truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của cha ông.
 
Một không gian mênh mông và một đàn trâu rực rỡ sắc màu làm cho tất cả những người có may mắn được “mục sở thị” đều trầm trồ. Rất nhiều họa tiết, rất nhiều hình vẽ được các nghệ sỹ thả sức sáng tạo làm cho những chú trâu trở nên “xinh đẹp” đến lạ lùng. Đây là tác phẩm của các họa sỹ trong cuộc thi vẽ trâu lần đầu tiên được tổ chức trong các lễ hội của Việt Nam.
 
Hình ảnh những chiếc cờ khởi nghĩa, những đồng tiền vàng của sự giàu sang, những ngọn lửa của ấm no, những bông lúa của mùa vàng bội thu... được các họa sỹ thể hiện trong niềm thích thú chưa từng có. Họa sỹ thường chỉ vẽ trên giấy, hiếm có người nào được vẽ trên mình trâu. Cô ELana, quốc tịch Anh cũng đang rất say sưa vẽ những đường xoắn ốc độc đáo làm nổi rõ sự khoẻ khoắn, sung sức của “đầu cơ nghiệp” nhà nông.
 
Gương mặt của nữ họa sỹ đến từ xứ sở sương mù không giấu nổi niềm phấn khích và cả sự ngạc nhiên trước nét văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc của người Việt Nam. Cô nói: Lần đầu tiên cô được vẽ trên con trâu, văn hoá Việt Nam thật tuyệt vời.
 
Nắng vàng rực trên cánh đồng, cỏ non xanh rợn và người người chen nhau xem đấu vật. Tiếng trống dồn dập và tiếng vỗ tay vang lên sau mỗi hiệp đấu vật trong Giải vật mùa xuân thượng võ tỉnh Hà Nam làm cho không khí của ngày hội càng sôi động hơn.
 
Đây là năm đầu tiên mà tỉnh Hà Nam tổ chức giải đấu vật tại Đọi Sơn, Duy Tiên (hàng năm đấu vật chỉ được tổ chức duy nhất ở làng Liễu Đôi, xã Liêm Túc, huyện Thanh Liêm, Hà Nam) nhằm tăng thêm phần tưng bừng cho lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn năm nay.
 
Hơn 60 đô vật đến từ 6 huyện trong tỉnh với đủ các hạng cân giao đấu để tìm ra người thắng cuộc lọt vào vòng chung kết. Khi trời tối dần cũng là lúc hàng loạt các hoạt động văn hoá đặc sắc khác được tổ chức như lễ sái tịnh, lễ cáo yết và màn đốt cây bông đã làm không khí ngày hội văn hoá càng trở nên trọn vẹn.
 
Ngày 1/2 (tức mồng 7 Tết) lễ khai mạc lễ hội tịch điền Đội Sơn năm 2009 đã chính thức được khai mạc với những đại lễ chính là: lễ rước linh vị vua Lê Đại Hành, Lễ tịch điền và đại lễ cầu an.