Tế lễ - nét đẹp văn hóa trong lễ hội

Trong đội tế lễ gồm đội tế nữ và đội tế nam, thực hiện các điệu múa cúng tế, tùy vào nội dung lễ hội. Đội nhạc lễ có 3 người đều là những người có kinh nghiệm chơi các nhạc cụ như trống, sáo, nhị. Ông Tạ Văn Hán, 85 tuổi, là “cây cổ thụ” của đội tế lễ quan huyện Lâm Thao cho biết, để tuyển chọn là thành viên trong đội tế phải đáp ứng được tiêu chuẩn nhất định vì đây là những người đại diện nhân dân, cầu cho quốc thái, dân an. Do đó các thành viên trong đội tế đều phải là người có sức khỏe, chấp hành tốt đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Gia đình không được vướng bụi (có tang), gia đình hạnh phúc, con cháu ngoan ngoãn, lễ phép. Đặc biệt, người chủ tế là thành viên chính được dân làng chọn kỹ nhất, gia đình có cả con trai lẫn con gái, làm ăn phát đạt, vì theo quan niệm từ xưa, người chủ tế như vậy sẽ mang lại nhiều lộc cho nhân dân. Ban tế được dân làng, hội người cao tuổi cử ra và được chính quyền địa phương công nhận để đại diện cho dân làng làm lễ tế, cầu cho dân làng năm ấy được "phong đăng hoà cốc". 

Đội nhạc tế lễ quan huyện Lâm Thao

Nội dung các bài tế cũng được ông Tạ Văn Hán sưu tầm, biên soạn, dạy lại cho đội tế. Thời gian đầu cả đội phải tập khoảng 2 tháng trước khi vào lễ hội, đến nay khi đã quen, đội chỉ tập trước 2 tuần. Các bài tế có nhiều nghi thức phức tạp, thời gian tế có thể kéo dài khoảng 3 tiếng. Vì vậy, dù có bận rộn, các thành viên trong đội luôn ưu tiên sắp xếp thời gian luyện tập để tạo ấn tượng tốt nhất trong buổi lễ. 

Bà Vũ Thị Tam, chủ tế đội nữ quan chia sẻ: Trong đội chủ yếu là người cao tuổi nên dễ bị ảnh hưởng bởi điều kiện sức khỏe, thời tiết (trong lễ hội khi tế dù trời mưa hay nắng cũng phải đứng nghiêm trang trong một thời gian dài). Do đó, đòi hỏi người tế phải có sức khỏe tốt và tính kiên trì, nhẫn nại. Tuy nhiên, mỗi thành viên trong đội tế đều không quản khó khăn, mệt mỏi khi được nhiều nơi liên hệ, mời diễn tại các lễ hội.

Các thành viên đội tế lễ quan huyện Lâm Thao đã cùng nhau xây dựng quỹ để dùng trong hoạt động của đội. Khi mới thành lập, số quỹ còn hạn hẹp nhưng đến nay, đội đã sắm đủ trang phục tế mới cho các thành viên. Ngoài hoạt động tế lễ, đội cũng tham gia các buổi tuyên truyền phòng, chống tệ nạn xã hội, tham gia sáng tác thơ, giao lưu văn nghệ xã. Để nét đẹp văn hóa ấy không bị mai một, trưởng tế của đội thường xuyên phối hợp với trưởng khu vận động người dân yêu thích với các hoạt động tín ngưỡng, có nhiều thời gian tham gia, nhất là các thế hệ trẻ tiếp nối. 

Với niềm tự hào dân tộc và lòng biết ơn đối với các bậc tiền nhân, đội tế lễ quan huyện Lâm Thao đã và đang góp phần lưu giữ nét đẹp tín ngưỡng dân tộc.