Thế Tổ Miếu - Nơi thờ phụng các vị vua triều Nguyễn
Chốn linh thiêng bậc nhất Hoàng Thành Huế
Thái Tổ Miếu (thờ 9 vị chúa Nguyễn, từ Thái Tổ Gia Dũ hoàng đế Nguyễn Hoàng đến Hiếu Định Vương Nguyễn Phúc Thuần và các bà vợ của họ) nằm ở phía tả Thái Hòa Điện, trong những khu vực biệt lập có các vòng tường bao kín. Trong đó, ngoài các miếu chính còn có các miếu nhỏ thờ các vị công thần thời các chúa Nguyễn.
Trong các miếu thờ ở khu vực Hoàng Thành Huế, Thế Tổ Miếu là nơi quan trọng bậc nhất. Đây là khu miếu thờ lớn nhất, ngoài miếu chính còn có nhiều công trình phụ thuộc có giá trị nghệ thuật và giàu tính lịch sử như Cửu đỉnh; Hiển Lâm Các (nơi suy tôn công lao các vị thần linh, vua và công thần triều Nguyễn; Tả, Hữu Tùng Tự (nơi thờ các công thần); Canh Biểu Điện (thờ Khổng Tử, nay đã bị triệt hạ); đền thờ Thổ Công. Đây cũng là nơi bảo lưu tương đối trọn vẹn nhất dấu tích xưa so với các khu miếu thờ khác trong Đại Nội Huế.
Thiết trí án thờ vua chúa triều Nguyễn
Trong miếu thiết án thờ các vua nhà Nguyễn, mỗi vị vua được thờ ở mỗi gian. Kết cấu thiết trí án thờ trong Thế Tổ Miếu tuân theo mô thức chung về cách thiết trí án thờ vua chúa dưới triều Nguyễn.
Theo gia pháp của họ Nguyễn, các vị vua bị coi là “xuất đế” và “phế đế” đều không được thờ trong tòa miếu này, vì thế, trước năm 1958, bên trong Thế Tổ Miếu chỉ có 7 án thờ của các vị vua sau đây: Thế Tổ Cao Hoàng Đế (vua Gia Long) và 2 hoàng hậu Thừa Thiên, Thuận Thiên ở gian chính giữa. Thánh Tổ Nhân Hoàng Đế (vua Minh Mạng) và hoàng hậu ở gian tả nhất (gian thứ nhất bên trái, tính từ gian giữa). Hiến Tổ Chương Hoàng Đế (vua Thiệu Trị) và hoàng hậu ở gian hữu nhất (gian thứ nhất bên phải, tính từ gian giữa). Dực Tông Anh Hoàng Đế (vua Tự Đức) và Hoàng hậu ở gian tả nhị (gian thứ hai bên trái). Giản Tông Nghị Hoàng Đế (vua Kiến Phúc) ở gian hữu nhị (gian thứ hai bên phải). Cảnh Tông Thuần Hoàng Đế (vua Đồng Khánh) và hoàng hậu ở gian tả tam (gian thứ ba bên trái). Hoằng Tông Tuyên Hoàng Đế (vua Khải Định) và Hoàng hậu ở gian hữu tam (gian thứ ba bên phải).
Nơi thờ tự các vị vua yêu nước
Tháng 10 năm 1958, án thờ 3 vị vua yêu nước vốn bị liệt vào hàng xuất đế là Hàm Nghi, Thành Thái và Duy Tân đã được hội đồng Nguyễn Phúc Tộc rước vào thờ ở Thế Tổ Miếu. Hiện nay, án thờ vua Hàm Nghi được đặt ở gian tả tứ (gian thứ tư bên trái). Án thờ vua Thành Thái đặt ở gian tả ngũ (gian thứ năm bên trái), còn án thờ vua Duy Tân đặt ở gian hữu tứ (gian thứ tư bên phải). Còn các án thờ vua Dục Đức, Hiệp Hòa và Bảo Đại đến nay vẫn chưa có mặt trong Thế Tổ Miếu.
Hàng năm, du khách thập phương đến thưởng ngoạn cảnh đẹp, chiêm ngưỡng các công trình kiến trúc cổ kính trong Hoàng Thành Huế, và đặt chân đến nơi đây bái vọng, tìm hiểu về một giai đoạn lịch sử của đất nước dưới sự trị vì của các vua chúa nhà Nguyễn./.
